Bu Adam Hayatınızı Kurtarabilir

Ben Lopez hayatının 17 yılını adam kaçırma olaylarında pazarlık yaparak geçirdi ve bir rehineyi bile kaybetmedi. Bu başarısının sırrının psikoloji yeteneği ve içgüdüleri olduğunu söylüyor.
Elbette gerçek adı Ben Lopez değil. Ancak hem kendisinin hem de hakkında fidye pazarlığı yaptığı kişilerin güvenliği için gerçek adını kamuoyuna açıklamıyor. Zaten 2 metreye yakın boyu ve geniş omuzlarıyla kalabalığın içinde bile hemen dikkat çekiyor. Aslına bakılırsa belki de bu işe başlamasının en önemli sebeplerinden biri de bu.

ABD’de psikoloji eğitimi alan Lopez bir psikiyatri hastanesinde çalışmaya başlamış. Ne zaman hastalar bir karışıklık çıkarsa ekibin geri kalanı iri yarı olduğu için Lopez’in sorunu çözmesini bekliyormuş. “Bu meydan okumalar hoşuma gidiyordu. Tansiyonu yükseltmeden hastaların benim istediği yapmalarını sağlayabildiğimi fark ettim” diyor.

Daha sonra 1994 yılında İspanyolcası iyi olduğu için bir rehine pazarlığına katılmak üzere Kolombiya’ya davet ediliyor. (Ancak bu ülke de aslında Kolombiya olmayabilir.) Bu pazarlıktan başarıyla çıkan Lopez o günden bu yana bir rehineyi bile kaptırmamış.

KURAL YOK

“Rehine pazarlıkçısı” diye bir iş kolu 1970’lerin ortasına kadar keşfedilmiş değil, hatta bugün bile iş tanımının biraz belirsiz olduğu söylenebilir. “Çok kesin kurallar yok” diyor Lopez, “Sadece çok esnek, standart güvenlik prosedürleri var. Her durum diğerinden bağımsız. Hangi adımı atmanın doğru olacağına karar vermek ise sadece bir içgüdü meselesi.”

Dört tipik rehine senaryosu var: Siyasi/dini, parayla ilgili, kuşatma, ailevi. Lopez genellikle siyasi/dini ve mali rehine vakalarına çağırılıyor. Bu olayların çoğunluğu da güvenlik güçleri ve hukuk sisteminin çok zayıf olduğu ya da hiç olmadığı ülkelerde yaşanıyor.

“Parayla ilgili rehine vakaları genel olarak en kolayları çünkü kaçırma olayı basit bir kâr-zarar hesabı gibidir ve kaçırılan kişinin hayatta kalması herkesin çıkarınadır. Kimse bir cesetten para çıkaramaz” diyen Lopez, bu tür durumlarda kendi görevinin herkesin sakin kalmasını sağlamak, fiyat pazarlığı yapmak ve rehinenin teslimini sağ salim gerçekleştirmek olduğunu belirtiyor.

SİYASİ VAKALAR DAHA ZOR

Siyasi/dini kaçırma vakalarının daha zorlu olduğunu da sözlerine ekliyor deneyimli pazarlıkçı: “Çünkü kaçıranların amaçları daha az rasyonel. Belli bir ülkü için kamuoyu yaratmak istiyorlar. Bu kendilerinin ve rehinenin hayatta kalmasından daha önemli. Dolayısıyla sonuçların ne olacağı çok daha belirsiz.”

Lopez son zamanlarda çoğunlukla dilini konuşamadığı Afganistan ve Irak gibi ülkelerde çalıştığı için doğrudan pazarlık yapamıyor ancak pazarlığı yapacak kişiyi seçiyor ve söyleyeceği şeyleri yazıyor. Bu kişi çoğunlukla bir aile üyesi oluyor.

“Kaçıran kişiye ne kadar baskı yapabileceğiniz tamamen sizin yargınıza kalmış. Ama çoğu zaman bir psikolojik denge söz konusu. Kaçıran kişiler pazarlığın çok fazla uzamasını istemiyor. Çünkü ne kadar uzarsa olayın maliyeti ve bir şeylerin yanlış gitme ihtimali onlar için o kadar artıyor” diyen Lopez, rehin alma sürelerinin ülkelerin kültürlerine göre de değişiklik gösterdiğini belirtiyor.

"HEMEN ANLAŞMAYIN"

Fidye konusunda ise gelecekte birilerini kaçırmaya kalkacak kişilere yol göstermemek için bir yorum yapmayan Lopez, “Ancak şunu söyleyebilirim. Kabul edebileceğiniz bir bedel bile olsa hemen anlaşma yapmayın. Bu durumda kaçıran kişiler paranın devamını geleceği düşüncesiyle aynı kişiyi yeniden kaçırabilir” diyor.

Kendisi ise ücretini günlük alıyormuş ve hiçbir zaman üst üste üç haftadan daha uzun süre çalışmıyormuş. Ancak günlük ücretinin ne kadar olduğunu açıklamıyor.

YA KAÇIRILIRSANIZ?

Kaçırılan kişilere de tavsiyeleri var Lopez’in:

“Direnmeyin, kaçmaya çalışmayın. Muhtemelen bir trafik ışığında beklerken kaçırılacaksınız. Yoldan geçenlerin yardımına güvenemezsiniz çünkü çoğu zaman onlar da şok dolayısıyla paralize olurlar. En tehlikeli zamanlar ilk 10 dakika ile yarım saat arasıdır. Bu süre içinde sizi kaçıran kişiler çok dengesiz olur çünkü bu yakalanma ihtimalleri en yüksek olan zamandır. Unutmayın, sizi öldürmek isteselerdi zaten öldürürlerdi. Diriniz onlar için ölünüzden daha değerli.”